शीतलहर–हिमपात जोखिम न्यूनीकरणमा पूर्वतयारी बढाउन गृहमन्त्रीको निर्देशन

चितवन, ०३ मंसिर । गृहमन्त्री अर्यालको निर्देशः शीतलहर–हिमपात जोखिम न्यूनिकरणका लागि लक्षित वर्गमा केन्द्रित तयारी

गृहमन्त्री ओमप्रकाश अर्यालले शीतलहर र हिमपातका जोखिमबाट संरक्षण गर्न सङ्कटासन्न वर्ग, क्षेत्र र समुदायलाई केन्द्रमा राखेर पूर्वतयारी र प्रतिकार्य थाल्न सम्बद्ध निकायलाई निर्देशन दिएका छन्।

राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणमा आयोजित ‘विपद् संवाद’ कार्यक्रममा उनले स्वास्थ्य जोखिम सामना गर्न आवश्यक औषधि तथा जनशक्तिलाई तयारी अवस्थामा राख्न निर्देशन दिए। सरकार एक्लैले यो चुनौती सामना गर्न नसक्ने भन्दै उनले राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संस्था, स्थानीय समुदाय, संचार क्षेत्र, नागरिक समाज र निजी क्षेत्रबीच बलियो साझेदारी आवश्यक रहेको बताए।

उनका अनुसार राहत मौज्दात, जीवनरक्षक सामग्री, न्यानो कपडा तथा खाद्यान्न भण्डारणमा साझेदारीलाई प्राथमिकता दिनुपर्नेछ। उनले शीतलहर–हिमपातजस्ता बहुआयामिक प्रकोप व्यवस्थापनका लागि पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य राष्ट्रिय कार्ययोजना जारी भइसकेको जानकारी पनि दिए।

प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी दिनेशप्रसाद भट्टले हिमपात तथा शीतलहरबाट मानवीय क्षति रोक्न दुई कार्ययोजना तयार गरिएको बताए। उनले केन्द्रीय मार्गदर्शनका आधारमा जिल्ला र स्थानीयस्तरमा योजनाहरू निर्माण र कार्यान्वयन गर्न सकिने उल्लेख गरे।

जिल्लाबाट पूर्वतयारीबारे जानकारी

‘भर्चुअल’ माध्यमबाट सहभागी प्रमुख जिल्ला अधिकारीहरूले शीतलहर–हिमपात न्यूनीकरणका लागि स्थानीय पूर्वतयारी र प्रतिकार्य योजना निर्माण भइसकेको बताए।

• रौतहट—२,८७७ घरपरिवार जोखिममा पर्ने अनुमान। प्रभावितलाई कम्बल र दाउरा वितरण तयारी। टायर बाल्ने चलन रोक्दै विकल्प प्रदान गर्ने तथा बाक्लो हुस्सुका कारण हुने दुर्घटना रोक्न विशेष अभियान संचालन।

• महोत्तरी—प्रभावित संख्या पहिचान, दाउरा वितरण र राजमार्गमा दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि सचेतना कार्यक्रम।

• मनाङ—हिमपातमा पर्यटन प्रभावित हुने सम्भावना। पर्यटकलाई गाइड/पथप्रदर्शन बिना जोखिम क्षेत्रमा प्रवेश नदिने तयारी। हिमपातमा फसेका पर्यटक उद्धार प्राथमिकता।

• सोलुखुम्बु—७०% भूभाग उच्च हिमाली। हिमपात पूर्वतयारी र प्रतिकार्य योजना निर्माण तथा कार्यान्वयन प्रक्रिया अगाडि बढाइदै।

२९ जिल्ला हिमपात र २१ जिल्ला शीतलहर जोखिममा

सरकारले यस वर्ष पहिलोपटक हिमपात–शीतलहर न्यूनीकरणका लागि बेग्लाबेग्लै राष्ट्रिय कार्ययोजना–२०८२ जारी गरेको छ। प्राधिकरणका अनुसार—

• हिमपात जोखिम—कोशी, बागमती, गण्डकी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिमका २९ हिमाली तथा उच्च पहाडी जिल्ला

• शीतलहर जोखिम—तराई–मधेस तथा केही भेगसहित २१ जिल्ला

कोशी, मधेस, गण्डकी, लुम्बिनी र सुदूरपश्चिमका झापा, सुनसरी, मोरङ, सप्तरी, सिराहा, धनुषा, महोत्तरी, सर्लाही, रौतहट, बारा, पर्सा, नवलपरासी दुवै भाग, रुपन्देही, कपिलवस्तु, दाङ, बाँके, बर्दिया, कैलाली तथा कञ्चनपुर शीतलहरबाट बढी प्रभावित हुने अनुमान छ।

यस्तै हिमपात जोखिममा ताप्लेजुङ, संखुवासभा, सोलुखुम्बु, पाँचथर, दोलखा, रामेछाप, सिन्धुपाल्चोक, रसुवा, धादिङ, मनाङ, मुस्ताङ, बागलुङ, गोरखा, कास्की, र रुकुमपूर्वसहित कर्णाली र सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्ला पर्नेछन्।

सरकारका अनुसार मंसिरदेखि फागुनसम्म हिमाली क्षेत्रमा बढी हिमपात तथा तराई–मधेसमा शीतलहरको प्रभाव देखिने भएकाले विशेष सावधानी तथा रणनीतिक योजना कार्यान्वयन गर्नुपर्नेछ।